De Elzas, wordt gezegd, is het meest Belgische stukje van Frankrijk. Duizenden Belgen per jaar bezoeken deze regio omdat ze zich er thuis voelen. Met zijn charmante dorpjes en vele sterrenrestaurants staat cultuur en gastronomie centraal. Op vlak van wijn is de Elzas dan weer ideaal voor wie zijn eerste stappen zet in de wijnwereld.

De Elzas is vlakbij, toch regent het er niet

Op nog geen vier uur rijden van Brussel sta je tussen de wijngaarden van de Elzas. De Elzas is helemaal niet ver. Hoewel het niet erg zuidelijk ligt is Colmar een van de droogste steden van Frankrijk. Het aantal zonuren en de hoeveelheid neerslag in de Elzas is vergelijkbaar met die in het zuiden van Frankrijk. Het zijn de Vogezen in het westen die voor dit uitzonderlijke microklimaat zorgen. De regen wordt tegen gehouden door het gebergte waardoor het er bijna nooit regent.

De wijnroute van de Elzas loopt van noord naar zuid. Langs een rechte lijn van ongeveer 170 kilometer tussen Straatsburg en Mulhouse passeer je alle wijngaarden. Wie de “Route des Vins d’Alsace” volgt staat verbaasd van de charme van de regio. De tijd lijkt wel te hebben stil gestaan in de talloze dorpjes die men passeert. Ribeauvillé, Riquewihr, Kaysersberg en Éguisheim zijn echte aanraders voor wie die typische gekleurde Elzas huizen wil bewonderen met de houten zijvlakken en de duidelijk zichtbare balken.

De wijnen van de Elzas zijn eenvoudig te begrijpen

Vergeet Bourgonge met zijn ingewikkelde terroirs en Bordeaux met zijn talloze appellaties. De Elzas is eenvoudig. Er zijn slechts twee appellaties voor de stille wijnen de AOC Alsace en de AOC Alsace Grand Cru. Daarnaast heb je nog de AOC Crémant d’Alsace voor de schuimwijnen. Op vlak van druiven is de Elzas ook eenvoudig. Er zijn slechts een handvol druiven die gebruikt mogen worden in de appellatiewijnen en de druivensoort wordt altijd op het etiket vermeld. Je hoeft ze dus niet allemaal te onthouden om te weten wat je drinkt. Wat de witte wijnen betreft mogen de Pinot Blanc, Pinot Gris, Muscat, Gewürztraminer, Riesling, Auxerrois en Sylvaner gebruikt worden in de AOC Alsace. Bijna altijd zal je ze als monocépages terug vinden. Wat de AOC Alsace Grand Cru betreft mogen slechts de 4 nobele druivensoorten gebruikt worden. Dit zijn de Pinot Gris, Riesling, Gewürztraminer en Muscat. Voor rode wijn wordt enkel en alleen Pinot Noir gebruikt.

De Pinot Blanc en Auxerrois zijn uitermate geschikt voor frisse en vlot drinkende witte wijnen. De stijl die je in de Elzas vindt is niet complex. Het zijn wijnen met gemiddelde zuren en ingetogen aroma’s. De Pinot Blanc en Auxerrois zijn uitstekend te drinken als aperitief of bij schaaldieren.

De Pinot Gris en Riesling vind je bijna overal ter wereld. In de Elzas onderscheiden ze zich door hun structuur. Beide soorten vind je van de lichte en frisfruitige stijl tot vol en complex. Het zijn echte terroir druiven. De aroma’s die in de Pinot Gris terug te vinden zijn, zijn zeer rijp fruit zoals perzik, gele appel en soms een vleugje exotisch zoals passievrucht. Wanneer de wijn wat ouder wordt ontwikkelen aroma’s van honing en gedroogd fruit. De Rieslingaroma’s zijn dan weer frisser in de jeugdige fase met citrus, appel, witte perzik en steeds een minerale toets. Het is die mineraliteit die fantastisch ontwikkelt wanneer je de wijn een aantal jaar laat rijpen. Het fruit wordt rijper en verdwijnt wat naar de achtergrond, maar de mineraliteit zorgt voor een unieke complexiteit. Een aanrader is om de Pinot Gris te combineren met gegrilld gevogelte of gebakken vis.

De echte aromatische soorten zijn de Muscat en Gewürztraminer. Beiden zijn ze erg fruitig, maar vooral floraal. De Muscat vind je zowel droog als zoet en wordt steeds gekenmerkt door het typische muskaataroma. De Gewürztraminer heeft dikwijls een tikkeltje restsuiker, wat de wijn erg in balans brengt met de zwoele en exotische aroma’s. Beide wijnen laten zich uitstekend combineren met Aziatische keuken, maar je kunt er ook simpelweg op een terrasje van genieten.

De complexere wijnen van de Elzas

Met de complexere wijnen van de Elzas bedoelen we niet dat ze moeilijker te begrijpen zijn, maar dat ze complexere aroma’s vertonen. In de praktijk vind je complexiteit voornamelijk bij de soorten uit de Grand Cru’s. De Elzas telt 51 Grand Cru’s. Van sommige cru’s mag van alle druiven wijn gemaakt worden, van andere slechts 1 soort. Twee noemenswaardige Grand Cru’s zijn de Zotzenberg en de Kaefferkopf. De Zotzenberg is uniek in die zin dat dit de enige cru is waar de Sylvaner, een niet nobele druif, de Grand Cru status krijgt. De Kaefferkopf is dan weer de jongste Grand Cru en de enige waar de nobele druiven in een blend gebruikt mogen worden.

Vendange Tardive en Sélection de Grain Nobles zijn twee stijlbenamingen die je kan terug vinden op het etiket van een Elzasfles die verwijzen naar het moment van de oogst. Vendange Tardive wil letterlijk zeggen ‘late oogst’ en kan enkel gebruikt worden voor de nobele druiven. De late oogst zorgt voor rijpe druiven die steeds gezond geoogst worden met het oog op rijpere aroma’s. Wijnen van de Sélection de Grain Nobles zijn van druiven gemaakt die aangetast zijn door botrytis. Dit zorgt voor enorme suikerconcentraties en aroma’s van gedroogd fruit. De wijnen zijn bijna altijd zoet en zijn perfect inzetbaar bij verschillende desserten.

Ga op ontdekking

Indien je de Elzas wijnen beter wil leren kennen kan ik je enkel aanraden om op ontdekking te gaan naar de regio. Hieronder kan je enkele adressen vinden die toegankelijk zijn voor een bezoek ter plaatse. In België vind je heel wat grote en kleine importeurs met een mooie selectie aan Elzas wijnen. Ook Delhaize heeft enkele lekkere Elzaswijnen. Er zijn twee labels die ik er even wil uitlichten. Het eerste domein is Schlumberger. Een zevende generatie familiebedrijf in Geubwiller dat lekkere instapwijnen produceert. Daarnaast hebben ze ook enkele meer gastronomische wijnen van 4 verschillende Grand Cru’s. Het tweede label is Cave d’Ingersheim dat een merk is van de coöperatieve Jean Geiler Ingersheim. Ook zij produceren zowel instap wijnen als enkele Grand Cru’s.

Enkele adressen

Schlumberger – Guebwiller
Jean Geiler – Ingersheim
Jos Meyer – Wintzenheim
Wolfberger – Eguisheim
Confrérie Saint-Etienne – Kientzheim
André Blanc – Kientzheim
Fernand Engel – Rorschwihr
Arthur Metz – Marlenheim